Yatırım amaçlı gayrimenkul

Print

Yatırım amaçlı gayrimenkul kira geliri veya sermaye kazancı ya da her ikisini birden elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkullerdir. Gayrimenkulden kastedilen arsa, bina ya da binanın bir kısmı veya her ikisidir. Yatırım amaçlı gayrimenkul, işletmenin sahip olduğu gayrimenkuller olabileceği gibi ileride yatırım amaçlı olarak kullanılmak amacıyla geliştirilen ya da inşa edilen gayrimenkuller de olabilir. Ayrıca, yatırım amaçlı gayrimenkuller finansal kiralama yoluyla elde tutulan gayrimenkuller de olabilir.

Yatırım amaçlı gayrimenkul kavramı, 31.12.2005 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere 17.03.2006 tarih ve 26111 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak mevzuatımızda yürürlüğe girmiştir. Bundan dolayı 26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği kapsamında açıklanan Mali Tablolar ile Tekdüzen Hesap Planı düzenlemeleri içerisinde yer almamaktadır. Mali nitelikli işlemlerin muhasebeleştirilmesinde farklı kayıt uygulamalarına son verilmesi arzu edilen ve 1994 yılından itibaren uygulanan hesap planında tasnif edilmeyen yatırım amaçlı gayrimenkullerin, duran varlıklar arasında 20 numaralı grupta izlenmesi uygun görülmektedir. 

Uzun vadede sermaye kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan arsalar,

Gelecekte nasıl kullanılacağına henüz karar verilmemiş olan arsalar, 

İşletmenin sahip olduğu ve bir veya daha fazla faaliyet kiralamasına konu edilen binalar,

Bir veya daha fazla faaliyet kiralaması çerçevesinde kiralanmak üzere elde tutulan boş bir binalar,

Gelecekte yatırım amaçlı gayrimenkul olarak kullanılmak üzere inşa edilmekte veya geliştirilmekte olan gayrimenkuller,

Elde Edilme Amacına Göre Sınıflandırma İlgili Standart

Satılmak amacıyla inşa edilen veya elde edilen, TMS 2 Stoklar

Kullanılmak amacıyla elde bulundurulan, TMS 16 Maddi Duran Varlıklar 

3. kişilerin nam ve hesabına inşa edilen veya geliştirilen, TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat

Satış amacıyla elde tutulan maddi duran varlıklar, TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler 

Yatırım amacıyla (kira geliri, değer artış kazancı gibi), TMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller

İşletmenin elinde tuttuğu gayrimenkullerin kullanıcılarına birtakım yardımcı hizmetler sunması ve sunulan yardımcı hizmetlerin toplam sözleşmenin önemsiz bir kısmını oluşturması durumunda da söz konusu gayrimenkul yatırım amaçlı gayrimenkul olarak değerlendirir. Şöyle ki, bir ofis binası sahibinin, söz konusu binanın kullanıcılarına sunduğu güvenlik ve bakım hizmetleri örnek olarak verilebilir.

İşletmenin bir otele sahip olması ve aynı zamanda söz konusu oteli işletmesi durumunda, müşterilere sunulan hizmetler göreli olarak önemli bir boyuttadır. Dolayısıyla, sahibi tarafından işletilen otel yatırım amaçlı gayrimenkul değil, sahibi tarafından kullanılan bir gayrimenkuldür.

İşletmelerin ana ortaklıklarına veya diğer bağlı ortaklıklarına kiraya verilen ve bunlar tarafından kullanılan gayrimenkuller, konsolide finansal tablolarda yatırım amaçlı gayrimenkul olarak değerlendirilmez, çünkü söz konusu gayrimenkuller grup açısından sahibi tarafından kullanılan gayrimenkul niteliğindedir. Ancak, gayrimenkule sahip olan işletme açısından yatırım amaçlı gayrimenkuldür. Kiraya veren işletme, gayrimenkulü bireysel finansal tablolarında yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sunar.