Yabancı yüksek faize devam diyor

Print

Türkiye ekonomisinde alınan kararlar seçim öncesinde piyasaları alt üst etti. Bu süreçte faizler tek haneye indi ama kur ve enflasyon patladı. Gelinen süreçte Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) hareket alanı gittikçe kısılırken, bağımsızlık sorunu tekrar gündeme geldi. Seçim sonrasında yeni ekonomi yönetimi eski ve bilimci politikalara geri dönüş kararı verdi. Bunu da piyasaların en az hasara uğraması için kademeli yapma kararı aldı.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan işe ilk başta faiz artışlarıyla başladı. Yabancının da dikkatini çeken hamleler ilk başta yetersiz olduğu düşünülse de ‘kademli artış’ mesajları bir nebze de olsa ‘bekle-gör’ politikasını harekete geçirdi. En son Merkez Bankası’nın yaptığı sert faiz artışı sonrasında ekonomistler artık yabancının da ikna olduğunun mesajını verdi. Şimdi ise gözler bu ay yapılacak olan para politikası kurulu (PPK) toplantısına çevrildi. En son Fransız banka Societe Generale, TCMB Para Politikası Kurulu toplantısı öncesinde faiz ve dolar/TL tahminlerini güncelledi.

Societe Generale, TCMB’nin eylülde politika faizini 600 baz puanlık artışla yüzde 31’e yükselteceğini, buna rağmen yılın geri kalanında TL’nin zayıflayacağını öngördü. Analistlerin yıl sonu dolar/TL beklentisi ise 30 seviyesinde gerçekleşti. TCMB’den eylülde 600 baz puanlık bir faiz artışı beklediklerini söyleyen SocGen analistleri, 2023 son çeyrek ve 2024 ilk çeyreğe ilişkin tahminlerini de aktardı.

Fransız banka, Merkez’in 2023 dördüncü çeyrekte toplam 600 baz puanlık bir sıkılaştırma yapacağını, 2024’ün ilk çeyreğinde ise 200 baz puanlık bir faiz artışı yapacağını öngördü. Öte yandan analistler, güçlü ithalat talebinin etkisiyle ve turizm sezonunun sona ermesiyle birlikte cari açığın bu kış yeniden artacağını öngördü.

Goldman Sachs, Türkiye için 2023 yılı cari açık tahminini 38 milyar dolardan 43 milyar dolara yükseltti. Kurumun konuya ilişkin raporunda, Türkiye’de ödemeler dengesinin Haziran ayından bu yana bozulmasında büyük ölçüde temel mal ithalatındaki keskin artışın yanı sıra - daha sınırlı olmakla beraber - altın ithalatının etkili olduğu belirtildi. “Düşen TL mevduat faizleri, muhtemelen enflasyon ivmesinin yeniden hızlanmaya başladığı temmuz ayında altın ithalatının artmasına neden oldu” denilen raporda, döviz kurunda geleceğe dönük yükseliş beklentileri ile ithalatın öne çekildiği de vurgulandı. Raporda, “Öte yandan, mal ihracatı, dış talepteki zayıflığın devam etmesi nedeniyle zayıf seyrini sürdürdü ve bu durumun devam etmesini bekliyoruz” denildi.

İngiliz banka Barclays, Türkiye için kur ve faiz tahminlerini açıkladı. Banka, dolar kurunun 2023 sonunda 29’a, Mart 2024’te 32’ye, Haziran 2024’te 35’e, Eylül 2024’te 39’a yükselmesini bekliyor. Barclays, yüzde 24 seviyesinde olan Merkez Bankası’nın (TCMB) politika faizinin de bu yıl sonunda yüzde 35’e, gelecek yıl yüzde 40’a yükselmesini öngörüyor. TL’de yüksek ve inatçı enflasyon ortamında değer kaybı beklediklerini belirten banka analistleri, Türkiye’de ekonomi yönetiminin cari açığı düşürmeye öncelik verdiğini, bu nedenle de TL’de en azından enflasyon farkı kadar değer kaybına izin vermelerini beklediklerini vurguladı. Notta ayrıca, dolar/TL tahminlerinde dolarizasyonda yeniden yükseliş ihtimaline bağlı olarak yukarı yönlü riskler bulunduğuna işaret edildi.

Societe Generale’in yayınladığı notta “Bununla birlikte, reel faizler keskin bir şekilde negatif kalmaya devam edecek ve cari işlemler hesabının kış aylarında kötüleşmesi, gerekli istikrar sağlanmadan önce liranın bir tur daha zayıflamasına neden olacaktır” ifadeleri yer aldı. SocGen’in raporunda gelecek yıl liradaki değer kaybının yavaşlayacağı belirtildi. Raporda, Türkiye’nin temellerinin iyileşmesi için gelecek yıl ortodoks politikalara kademeli dönüş yapılması gerektiği ve liranın daha fazla ama daha yavaş bir değer kaybı yaşayacağı öngörüldü.

TCMB’nin ağustosta 750 baz puan faiz artışı gerçekleştirmesinin ardından pek çok banka da faiz tahminlerini güncellemişti. ABD’nin önde gelen bankalarından Morgan Stanley de 2023 sonu için yüzde 30 olan Merkez Bankası politika faizi beklentisini yüzde 35’e yükseltti. ABD’nin en büyük bankası JPMorgan da yıl sonu için politika faizi tahminini yüzde 35’e yükseltti. JP Morgan, 2024 yılı için faiz öngörüsünü ise yüzde 40’tan 45’e yükseltti. İngiliz banka Barclays da TCMB’nin politika faizini 2023 yılı sonuna kadar yüzde 35’e bekliyor.