Ekonomideki ısınmanın en ciddi yansıması gıda fiyatlarındaki artış oldu. Zam yağmuru vatandaşın geçim derdini katlarken tarladan vahim haberler geliyor. TÜİK ‘Aralık 2021 ait Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ni açıkladı. Tarımsal girdi fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 45.61’e ulaştı. En yüksek artış makine bakım masrafları ve gübrede gerçekleşti. Tarım yazarı Faik Toy “Gübrede gerçek artış yüzde 380” ifadesini kullandı.
TRAKTÖRÜN DEPOSU İKİ KAT PAHALI DOLUYOR
Çiftçinin üretim maliyetlerindeki artış eğilimi her kalemde katlandı. Mazot fiyatları bir yılda 6.75’ten 14.25’e çıktı. Gübrede de ton başı yaklaşık fiyat 2 bin 700 liradan 8 bin liraya tırmandı. Oluşan tablo üreticileri tarlayı boş bırakma riskiyle karşı karşıya getirdi. Demokrat Partili Bülent Şahinalp de “Kasımda girdi fiyatlarındaki artış yıllık yüzde 36.2 olmuştu. Bu şartlarda çiftçi nasıl ucuza üretim yapsın?” dedi.
ÇİFTÇİ TARLAYA ZAM EKİYOR
Kur artışıyla birlikte yükselen tarımsal girdiler aynı düşüşle gerilemedi. Böylece artan maliyetler çoğu çiftçiyi üretim yapamaz hale getirdi. Tüm şartlarda üretime devam eden çiftçi ise şimdiden zam ekmeye başladı. Tüketicinin mutfağındaki yangın denetim timleriyle kontrol edilemezken yüksek maliyet verilere de yansıdı. Tarımsal girdi fiyat endeksi, 2021 Aralık’ta yıllık yüzde 45,6 ile rekor tazeledi. Fiyat artışında gübre başı çekti. Öte yandan elektrik ve mazot zamları da tarlanın tuzu biberi oldu.
Kurun artmasıyla beraber rekor üstüne rekor kıran tarımsal girdilerdeki artışlar kurun gerilemesiyle düşmedi. Tarımsal girdilerde yaşanan artışlar üreticiyi üretim yapamaz hale getirirken, üretim yapan çiftçiler ise üretime devam edebilmek için borcu borçla kapatarak çarkı döndürmeye çalışıyor. Kredi kullanmazsa üretim yapamayacak hale getirilen çiftçi, borçla ürettiğini çoğu zaman maliyetine bile satamıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Tarımsal girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE) Aralık 2021 verilerini yayınladı. Tarımsal girdi fiyatlarında artış sürdü. Buna göre, Tarımsal girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE) yıllık yüzde 45,61, aylık yüzde 9,82 arttı. Ana gruplarda bir önceki aya göre tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 7,30, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 10,19 artış gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre göre tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 31,91, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 47,85 artış gerçekleşti. Yıllık Tarım-GFE’ye göre 6 alt grup daha düşük, 5 alt grup daha yüksek değişim gösterdi.En keskin artış gübrede görüldü. Yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, yüzde 16,22 ile malzemeler ve yüzde 16,98 ile veteriner harcamaları oldu. Buna karşılık, yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, yüzde 152,42 ile gübre ve toprak geliştiriciler ve yüzde 69,89 ile çiftlik binaları (ikamet amaçlı olmayanlar) oldu. Aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, yüzde 19,27 ile makine bakım masrafları ve yüzde 18,20 ile gübre ve toprak geliştiriciler oldu. Aylık Tarım-GFE’ye göre 6 alt grup daha düşük, 5 alt grup daha yüksek değişim gösterdi. Öte yandan Şubat 2021’de litresi 6,75 olan mazot fiyatı şubat 2022’de 14,25 TL’ye çıkarken gübrede de fiyatlar katladı. Şubat 2021’de yaklaşık olarak tonu 2 bin 700 TL olan gübre fiyatları 2022’nin Şubat ayında 8 bin TL’ye çıktı.
‘ÇİFTÇİ BU AÇILAN MAKAS İLE TARIM YAPAMAZ’
TÜİK’in açıkladığı tarımsal girdi endeksini sosyal medya hesabından değerlendiren ekonomist Mustafa Sönmez ‘’TÜİK’in açıkladığı , tarımsal girdi fiyatlarında yıllık artışın yüzde 46’yı bulması ve çiftçinin fiyatlarını 9 puan aşması, endişe verici. Çiftçi bu açılan makas ile tarım yapamaz. Gübre fiyatlarında artış yüzde 152! Nasıl gübre kullansın? Mazot, ilaç, yem hepsinde artışlar çok yüksek’’ dedi. Ekonomist Selçuk Geçer ise ‘’TÜİK, “tarımsal girdi fiyatları Aralık’ta yıllık yüzde 45,61 arttı. Önceki yüzde 36,2” dedi. Mevsiminde ucuza yiyeceğiz öyle mi?’’ ifadelerini kullandı.
‘GIDA FİYATLARINDAKİ ARTIŞI SOPAYLA ÖNLEYEMEZSİNİZ’
Tarımsal girdi fiyatlarındaki artışı değerlendiren iktisatçı Orhan Karaca yaptığı değerlendirmede ‘’Tarımsal girdi fiyatları 2021’de yüzde 45,61 artmış. Tarımsal girdi fiyatları bu kadar artmışken gıda fiyatlarında tırmanışı sopayla önleyemezsiniz. Nerede hata yaptık ve nasıl düzeltebiliriz diye düşünülse iyi olur’’ ifadelerini kullandı. Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp ise sosyal medya hesabından açıklama yaparak ‘’TÜİK verilerine göre, Tarımsal Girdi Fiyatları Endeksi (Tarım-GFE) Aralık 2021’de aylık yüzde 9,8 ve yüzde 45,6 oranında arttı. Gübre’de artış yüzde 152’yi aştı. Kasım’da girdi fiyatlarındaki artış yıllık yüzde 36,2 ve aylık yüzde 8,52 olmuştu. Bu şartlarda çiftçi nasıl ucuza üretim yapsın?’’ dedi.
‘TÜİK’İN KAMOYUNA SUNDUĞU TARLANIN GERÇEĞİNDEN UZAK’
TÜİK’in açıkladığı tarımsal girdilerdeki artışı değerlendiren tarım yazarı ve ziraat mühendisi Faik Toy gübredeki gerçek artışın yüzde 152 değil yüzde 380 olduğunu belirtti. Toy sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada ‘’TÜİK diyor ki: Aralık 2020’den Aralık 2021’e yıllık GÜBRE artışı yüzde 152. Aralık 2020 DAP gübre 3 bin TL, Aralık 2021 DAP gübre 14 bin 400 TL. Gerçek artış yüzde 380. Aralık 2020 üre 2 bin 500 TL, Aralık 2021 üre 16 bin 250 TL, gerçek artış yüzde 550. İlaç artışına yüzde 25 dedi, siz 6 ile çarpın. Gerçekleri saklamayalım’’ dedi. TÜİK’in açıkladığı rakamların tarladaki rakamlardan uzak olduğunu belirten Toy ‘’Çiftçi tarlasında olan biten üzerinden hesabını yapar, TÜİK’in kamuoyuna sunduğu tarlanın gerçeğinden uzak rakamlarla hesap yapmaz. Çiftçi korkunç maliyetlerle üretime mecbur bırakılmışken gıda ucuzlayacak demek nasıl bir çelişkidir? Çiftçinin gübre kullanmaya ihtiyacı varken Ekim 2021’den düne kadar 7-24 gübre fiyatlarına müdahale edin diye uyardım, kimse oralı olmadı, dünyada yüksek bizde de o yüzden yüksek denildi. Stratejik öneme sahip ürünlerde iş işten geçti 2022 treni kaçtı şimdi indirim üstüne indirim’’ ifadelerini kullandı.
GÜBRE YÜZDE 152 ARTTI DEPO İKİ KAT PAHALI DOLMAYA BAŞLADI
TÜİK ‘Aralık 2021 ait Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ni açıkladı. Tarımsal girdi fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 45.61’e ulaştı. En yüksek artış makine bakım masrafları, gübre ve toprak geliştiricilerde gerçekleşti. Gübrede yıllık artış yüzde 152 seviyesine ulaştı. Çiftçinin üretim maliyetlerindeki artış eğilimi her kalemde katlandı. Mazot fiyatları bir yılda yaklaşık iki kat arttı. Rakam 6.75’ten 14.25’e çıktı. Gübrede de ton başı yaklaşık fiyat 2 bin 700 liradan 8 bin liraya tırmandı. Oluşan tablo üreticileri tarlayı boş bırakma riskiyle karşı karşıya getirdi.
